Formy Podstawowe 2025/2026

• • • Opieka nad stroną: Iwona Żukowska

  • • PROJEKT FORMY PODSTAWOWE

    • 

      Wyobraź sobie, że Twoi uczniowie i uczennice tworzą własne dzieła sztuki, korzystając z instrukcji przygotowanych przez artystów i artystki z Polski i z zagranicy. Przez kilka miesięcy wspólnie eksperymentujecie, szukacie nowych sposobów wyrażania siebie, poznajecie współczesną sztukę od środka – a na koniec spotykacie się w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, aby świętować efekty tej pracy.
      
      Tak właśnie wygląda udział w projekcie „Formy podstawowe”, którego piąta edycja rusza w roku szkolnym 2025/2026.

      Temat przewodni edycji 2025/2026
       

      „Języki sztuki” to hasło przewodnie tegorocznej edycji „Form podstawowych" Czy można „mówić językami” poprzez sztukę? Czy istnieje alfabet sztuki? Czy język sztuki składa się z rzeczowników czy z czasowników? Czym jest komunikacja niewerbalna i jak dzięki plastycznym środkom wyrazu można słuchać, rozmawiać, spierać się i dochodzić do porozumienia? Czy świat sztuki może przypominać parlament? Czy narzędzia artystyczne pozwalają lepiej słyszeć? Co mamy na myśli, mówiąc o językach sztuki, takich jak język abstrakcji? Czy za pomocą obrazu lub rzeźby można naprawdę opowiedzieć historię? I wreszcie: jak rozumieć sztukę – i czerpać przyjemność z jej nierozumienia?

      „Formy podstawowe” to cykliczny program edukacyjny dla uczennic i uczniów klas IV–VIII szkoły podstawowej, realizowany wspólnie przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundację EFC. Każda edycja opiera się na nowym zestawie dzieł – instrukcji, gier, partytur, obiektów i innych form artystycznych – które tworzą „uśpioną” wystawę. Może ona zostać „obudzona” w dowolnym kształcie, nadanym przez dzieci we współpracy z nauczycielkami i nauczycielami oraz zespołem edukacyjnym Muzeum.

      W roku szkolnym 2025/2026 odbędzie się piąta edycja programu. Do realizacji nowych prac zostali zaproszeni artyści i artystki z Polski i zagranicy, w tym między innymi: Mirosław Bałka, Neha Choksi, Alicja Czyczel, Józef Gałązka, kolektyw The Vessel, Yuki Okumura, Philippe Parreno, Weronika Zalewska i Ewelina Węgiel, Abbas Zahedi. Projektantem pudełka jest architekt Zygmunt Borawski. 

      Zapakowane w specjalnie zaprojektowane pudełko dzieła i instrukcje artystek i artystów, biorących udział w piątej edycji programu, trafią do wybranych szkół i lokalnych instytucji kultury na Mazowszu.  

      Idea „Form podstawowych”, zestawu ćwiczeń artystycznych i obiektów zamkniętych w przenośnym pudełku, wywodzi się z tradycji awangardy XX wieku. Program nawiązuje m.in. do działań Marcela Duchampa i jego „walizkowej” wystawy, a także do „Fluxkits” – pudełek tworzonych przez artystów związanych z ruchem Fluxus, które zawierały partytury, modele, nagrania, gry, puzzle i szablony. „Formy podstawowe” czerpią także z eksperymentów konceptualnych i edukacyjnych XX i XXI wieku, takich jak „Pure Consciousness” – cykl wystaw w przedszkolach autorstwa On Kawary z 1998 roku. Obrazy tego japońskiego konceptualisty służyły dzieciom jako narzędzia wspomagające naukę dni tygodnia i cyfr.